چون روغن پایه‌ای که از پالایش نفت خام بدست می‌آید، هنوز ویژگی‌های لازم را برای استفاده در موتور خودروهای مدرن و ماشین‌آلات صنعتی به طور کامل دارا نیست، موادی به آن افزوده می‌شود تا در روغن مقاومت لازم برای شرایط سنگین کار، حرارت و فشار زیاد موتور، به طور بهینه ایجاد شود.
مهمترین موادی که به منظور تامین ویژگی‌های مناسب به روغن پایه افزوده می‌شود عبارتند از:
پاک‌کننده‌ها و معلق کننده‌ها Detergents & Dispersants
در طی فرآیند احتراق، مقدار زیادی ذرات دوده و مواد ناشی از احتراق ناقص پدید می‌آیند که در روغن غیر محلول بوده و موجب تشکیل رسوب در پیستون‌ها می‌شوند و حتی ممکن است باعث چسبندگی رینگ به پیشتون شوند. از این رو مواد افزودنی پاک‌کننده و معلق‌کننده به اکثر روغن‌های روانساز، برای از بین بردن رسوبات فوق افزوده می‌گردد. هر چه مقدار این افزودنی‌ها بیشتر باشد، روغن از قدرت پاک‌کننگی بیشتری برخوردار است. در نتیجه روغن سریعتر سیاه می‌شود و هر چه میزان این دو ماده افزودنی کمتر باشد روغن دیرتر سیاه می‌گردد. اما باعث ته‌نشین شدن رسوبات در موتور و آسیب رسیدن به آن می‌شود.
– سیاه شدن تدریجی روغن موتور هنگام کار، بر خلاف تصور اغلب مردم به هیچ وجه نامرغوب بودن آن نیست.
بهبود دهنده شاخص گرانروی VI-Improver
مولکول‌های مواد افزودنی بالابرنده شاخص گرانروی، پلیمرهای زنجیری بلند و بزرگ (در مقایسه با مولکول‌های روغن) هستند به طوری که در درجه حرارت پایین کمابیش به صورت گلوئیدی در زوغن پراکنده می‌شوند در این راستا در حین عملیات به همان میزانی که دمای روغن بالاتر رود، با حل شدن پلیمرها کاهش گرانروی روغن جبران می‌شود. مورد مصرف این مواد، بیشتر در روغن‌های مالتی گرید است.
مواد ضد اکسایش Anti-Oxidant
بعضی از ترکیبات موجود در روغن بر اثر حرارت زیاد موتور و تماس دائم با هوا و مجاورت با فلزات مختلف موتور، که ممکن است مانند یک کاتالیزور عمل نمایند، در معرض اکسایش مداوم قرار گرفته و به موادی از قبیل پراکسیدها و ترکیبات آلی دیگر تبدیل می‌شوند. برای جلوگیری از اکسایش روغن مواد افزودنی ضد اکسایش به آن اضافه می‌شود.
مواد ضد سایش Anti-wear
در شرایط کاری سخت، اجزای ماشین‌آلات دچار سایش می‌شوند. مواد افزودنی ضد سایش از بروز چنین ضایعاتی جلوگیری می‌نمایند. استفاده از این مواد به منظور ایجاد لایه مقاومتی از حواد شیمیایی مابین قطعات میباشد تا از تماس مستقیم فلز با فلز و در نتیجه بروز تاثیرات مخرب سایش جلوگیری کند.
مواد ضد خوردگی و ضد زنگ Anti-Corrosion & Anti-Rust
به طور کلی روغن‌های معدنی قابلیت محافظت و جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی را دارند. اما در هنگام عمل یه علت وارد شدن آب به صورت قطرات بسیار ریز در داخل روغن و ایجاد برخی ترکیبات به مرور زمان زنگ‌زدگی و خورگی قطعات فلزی رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این پدیده به اکثر روغن‌ها مواد افزودنی ضد خوردگی و ضد زنگ اضافه می‌گردد. در ضمن مواد افزودنی قلیائی می‌توانند اسیدهای ناشی از عمل احتراق را (در موتورهای احتراق داخلی) که موجب خوردگی نیز هستند از بین ببرند.
مواد پایین آوردنده نقطه جوش Pour Point Depressant
این مواد به منظور پایین آوردن نقطه ریزش به روغن افزوده می‌شوند برای مثال به هنگام استارت موتور در دمای پایین وجود این ادتیو باعث سهولت جریان روغن و مینیمم کردن اصطکاک در لحظه روشن شدن موتور می‌گردد. به کمک این مواد، ذرات پارافین موجود در روغن را در دمای پایین به صورت معلق نگه می‌دازند و از بسته شدن روغن (جامد شدن) آن جلوگیری می‌نمایند.
مواد ضد کف Anti-Foam
در هنگام کار دستگاه‌های صنعتی و موتور، به علت سرعت زیاد حرکت روغن و ایجاد تلاطم، هوای وارد شده در روغن، باعث تشکیل کف در آن می‌شود. برای جلوگیری از این پدیده و پیشگیری از بروز خسارت، مواد ضد کف به روغن افزوده می‌شود.